Op dinsdagavond 19 maart 02024 heeft de Stichting TIJD de plannen voor een uitbreiding van de Le Roy Tuin in Heerenveen gepresenteerd aan bewoners van de wijk Heerenveen-midden in wijkcentrum De Kempenaer. Het plan is in samenspraak met de gemeente Heerenveen tot stand gekomen.
Nu de buurtbewoners over het plan zijn geïnformeerd zal de gemeente hierover ook formeel een besluit nemen. Hieronder in vogelvlucht de inhoud van de presentatie van het plan.
Van grasveld naar natuur met verbeeldingskracht
Velen kennen de Le Roy Tuin in Heerenveen, een smalle strook van ongeveer een kilometer langs de Europalaan en Kennedylaan, centraal gelegen in de wijk Heerenveen-midden. Hier begon Louis Le Roy inmiddels ruim zestig jaar geleden zijn pionierswerk als ‘wilde tuinman’ om de natuur de ruimte en tijd te geven zich te ontwikkelen met minimaal ingrijpen van de mens. Hoewel de creatieve energie van omwonenden en belangstellenden wel van belang is om met hergebruik van materiaal het proces van natuur, groei en bloei te stimuleren en toekomstbestendig te maken. Inmiddels is dit gebied een groene long in de wijk waar de natuur floreert (bomen, bloemen, groen, vogels, vlinders etc.) en het een rust- en ontmoetingsplek is voor inwoners en passanten. Aansluitend op zijn activiteiten voor dit gebied in Heerenveen ging Louis Le Roy in Mildam op een door hemzelf aangekocht stuk weiland aan de slag met zijn Ecokathedraal aan de IJntzelaan. In 2001 richtte hij samen met zijn vrouw Inge Le Roy stichting TIJD op om voor de toekomst zijn ideeën en erfgoed voort te zetten. Inmiddels is de Ecokathedraal in Mildam eigendom van de stichting en is zij verantwoordelijk voor de voortgang en toekomst van de Le Roy Tuin in Heerenveen.
Convenant
Het gebied voor de Le Roy Tuin in Heerenveen is eigendom van de gemeente. In 2005 maakten de gemeente en stichting TIJD afspraken die werden vastgelegd in een intentieverklaring over de Le Roy Tuin. Het gebied zou voor 100 jaar in stand worden gehouden, en volgens het ecokathedrale proces voortgezet. Samengevat zijn de grond principes voor het ecokathedrale proces dat er geen ontwerp of tekening aan ten grondslag ligt, en dat het gaat om ‘de ontwikkeling van een hoogcomplexe structuur door samenwerking tussen natuurlijke en creatieve processen’ waarbij de natuur tijd en ruimte krijgt en waar met inzet van vrijwilligers en omwonende met hergebruik van materialen een natuur gestuurde plek ontstaat. Daarbij staat niet het resultaat (en de momentopname) maar het proces centraal met een open vizier naar de (verre) toekomst. Ook werd er in praktische zin afgesproken dat er een bouwmeester voor het gebied zou zijn die namens stichting TIJD fungeert als aanspreekpunt en coördinator. Peter Wouda is namens stichting TIJD de schakel tussen omwonenden, vrijwilligers en wijkbeheer om het proces in de Le Roy Tuin aan te sturen en de natuur toekomstbestendig te houden.
Uitbreiding
In 02020 bleek dat de plannen voor de herstructurering Heerenveen Beter Bereikbaar van invloed zouden zijn op een deel van de Le Roy Tuin. Door verbreding van de invalsweg over de Oranje Nassaulaan zou de voetgangersbrug aan het eind van de Le Roy Tuin moeten wijken. Ooit was die brug bedoeld om aan de overzijde aansluitend te zijn als groenzone, een ecologische hoofdstructuur, richting het parklandschap van Oranjewoud met in het verlengde daarvan de Ecokathedraal in Mildam. Ter compensatie krijgt de Le Roy Tuin een uitbreiding aan het eind dwars op het huidige Le Roy gebied langs de Rembrandtlaan. Deze wijziging is vastgelegd in een door gemeente en stichting in 2020 ondertekend addendum bij de intentieverklaring van 02005.
Positieve meerwaarde
Maar hoe komt de uitbreiding er uit te zien? Deze uitbreiding is een aanvulling op het bestaande Le Roy gebied en sluit aan bij de uitgangspunten die daarvoor gelden. Het is een plek voor natuurbeleving volgens de principes van het ecokathedrale proces, en dus zonder ontwerp vooraf of beperkingen voor de creatieve samenwerking tussen mens en natuur. Met menselijke energie en creativiteit zullen materialen worden hergebruikt voor de inrichting en een natuurlijke structurering. De uitbreiding zal in de loop van de tijd gaan ontstaan.
Toch wordt het niet geheel op zijn beloop gelaten. De plek langs de Oranje Nassaulaan is een uitgelezen kans voor gemeente en stichting TIJD om op deze zichtlocatie een Le Roy visitekaartje af te geven. De ambitie is om een blikvanger in de openbare ruimte te laten ontstaan. Een verbeelding van het verhaal en gedachtengoed van Louis Le Roy, ereburger van Heerenveen. Er zal dus rekening gehouden worden met de ruimtelijke factoren van de situatie. Op deze plek zal de Le Roy Tuin minder massief en hoog worden. De omwonenden, participanten en vrijwilligers zullen vanaf het begin betrokken worden bij het vormgeven aan de plek. Naast de bouwmeester wordt ook een kunstenaar bij de realisatie van het plan betrokken om ons te begeleiden met een artistieke meerwaarde.
Arjen Boerstra
Stichting TIJD heeft kunstenaar Arjen Boerstra gevraagd om te helpen dit plan met adviezen te ondersteunen. Arjen Boerstra woont en werkt in Groningen maar is opgegroeid in Heerenveen en is bekend met de ideeën van Le Roy en kent de Le Roy Tuin nog uit zijn jeugd. Hij is gewend samen te werken in processen en maakt kunst in de openbare ruimte onder andere voor Oerol op Terschelling.
Voor wie kennis wil maken met het werk van deze kunstenaar kan zijn website bezoeken www.arjenboerstra.nl
Het is aan hem om met bewoners en de bouwmeester een team te vormen die samen werken in de ontwikkeling van de uitbreiding van de Le Roy Tuin. Samenwerking en optimale afstemming en communicatie zijn van belang om de ambitie waar te maken. Waarbij voorop staat dat het proces eigenlijk al het resultaat is. De ontwikkelingsopgave voor de uitbreiding luidt: …het geven van een artistieke bijdrage en advies aan een open proces en het aansturen van betrokkenen bij het tot stand laten komen van een plek die recht doet aan: het verhaal en het gedachtengoed van Louis Le Roy; aansluit bij de beginselen van een ecokathedraal proces; gebruikmakend van hergebruik van materialen; inbreng en creativiteit van participanten; rekening houdend met de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving; een oase en blikvanger kan worden in ruimte en tijd; nooit klaar is maar altijd kan blijven ‘groeien’.
Hoe verder…
Na het afronden van de herstructurering van de Oranje Nassaulaan zal (na de zomer van 02024) een bijeenkomst worden georganiseerd waarbij belangstellenden en bewoners hun inbreng zullen krijgen, en hun ambities, wensen en verhalen zullen meegenomen worden in een artistiek plan. Er zal een team van vrijwiligers worden gevormd. Het terrein zal eerst mogelijk braak blijven liggen en het krijgt de tijd, er zullen misschien zogenaamde olifantenpaadjes ontstaan. Het team zal als de tijd daar rijp voor is samen aan de slag gaan. Naast het team zal ook een vertegenwoordigende begeleidingscommissie worden gevormd (met bijvoorbeeld iemand namens de buurt, de gemeente, wijkbeheer en/of stichting TIJD), die zorgen voor de onderlinge afstemming en communicatie. Zo kan worden voorkomen dat op basis van verkeerde verwachtingen mogelijke teleurstellingen ontstaan.
Nooit klaar
Het doel is een mooie openbare plek te laten ontstaan, waar de ideeën van Louis Le Roy een soort markering in de omgeving vormen. Een open plek voor ontmoeting en proces richting de toekomst. Een ecokathedraal is nooit klaar omdat de natuur ook nooit zal stoppen. Iedere steen die wordt verlegd, of boom die wordt geplant is bestemd voor de natuur en de toekomstige generaties. Niet voor onszelf – al is het samen werken aan het proces wel de voldoening en winst van het moment. Dat is ecokathedraal denken dat zichtbaar wordt gemaakt.
Meedoen
Wie belangstelling heeft om mee te denken of mee te werken, of op de hoogte gehouden wil worden, kan zich aanmelden bij stichting TIJD. Stuur daarvoor een mail aan
